In tijden van rampen zoals nu met het Corona virus is het verstandig om terug te keren naar de verantwoordelijke organen zoals de overheidsinstanties en de verschillende fatwa-raden. En is het onverstandig om de adviezen van deze organen in de wind te slaan of openlijk te betwijfelen gebaseerd op persoonlijke opinies of de opinies van enkele individuen. Omdat dit de eenheid kan verstoren en de publieke orde en veiligheid. Helemaal wanneer het gaat om zoiets unieks als een pandemie met een gevaarlijk virus dat overal om zich heen slaat en extreem snel zichzelf verspreidt.
Toch zien wij in deze tijden dat er op Social Media allerlei persoonlijke meningen verspreidt worden en er twijfels gezaaid worden over de beslissingen die genomen worden door de verantwoordelijke organen in een land. Met name over de beslissing die onlangs genomen is door talloze landen om tijdelijk de moskeeën te sluiten om zo de verspreiding van het virus in te dammen en de schade voor de volksgezondheid in te perken.
Worden deze beslissingen zomaar genomen?
Zijn deze beslissingen zomaar genomen? Wie een simpel onderzoekje verricht zal erachter komen dat deze beslissingen niet zomaar uit de duim zijn gezogen. Maar dat groepen geleerden zich over deze kwestie gebogen hebben. Zij beroepen zich dan op de Islamitische bronteksten en tevens ook op medische ontwikkelingen en adviezen van artsen en medische instanties. Wanneer alles samengenomen is – dus zowel de religieuze bronteksten als de medische adviezen – komt men vervolgens tot een oordeel.
Zo heb je de Raad van Grote Geleerden in Saudi Arabië, de raad van Grote Geleerden in al-Azhar, de Raad van Fatwa in de Emiraten, de Fatwa Raad in Jordanië, de Raad van Religieuze zaken in Turkije, de Raad van Geleerden in Marokko, en het Ministerie van Religieuze zaken in Koeweit en Qatar. Die allen hetzelfde besluit hebben genomen om de moskeeën tijdelijk te sluiten.
Als wij een kijkje gaan nemen naar de Fatwa van de Raad van Grote Geleerden in Saudi Arabie daterend van 22-7-1441 wat overeenkomt met 17-03-2020. (zie onderaan de gehele fatwa in het arabisch) Dan komen wij daarin o.a. de volgende argumenten tegen:
“Dat de Raad van Geleerden samen met medische adviseurs hebben gezeten om tot besluitvorming te komen m.b.t. deze Corona ramp. En de medische adviseurs hebben aangegeven dat de hoofdoorzaak voor de snelle verspreiding van het virus en de vele doden die het inmiddels al geëist heeft, het samenkomen van mensen is in groepen. En dat de verspreiding van het virus sterk kan worden afgenomen als men dit soort samenkomsten opschort.”
Vervolgens wordt er in de fatwa vermeld dat de geleerden op basis van deze medische feiten en adviezen van specialisten in de Islamitische bronteksten zijn gaan kijken voor de juiste leiding in dit soort uitzonderlijke situaties. De Islamitische bronteksten laten duidelijk zien dat het beschermen van de zielen van de mensen een groot goed is. Zo noemen deze geleerden o.a. de volgende bewijzen uit de Qoer’aan en de Soennah:
وَلاَ تُلْقُواْ بِأَيْدِيكُمْ إِلَى التَّهْلُكَةِ
“en stort jullie niet door eigen toedoen in de ondergang,”
[Surah al-Baqarah 195]
وَلاَ تَقْتُلُواْ أَنفُسَكُمْ إِنَّ اللّهَ كَانَ بِكُمْ رَحِيمًا
“En dood jullie zelf (en elkaar) niet. Allah is voor jullie Meest Barmhartig”
[Surah an-Nisaa` 29]
Vervolgens stellen de geleerden in deze fatwa, nadat zij deze verzen uit het Boek van Allaah hebben vernoemd, dat deze verzen erop duiden dat het verplicht is om oorzaken die leiden tot de vernietiging van mensenlevens te vermijden. En op de verplichting om mensenlevens te beschermen.
Vervolgens vernoemen zij in deze fatwa overleveringen uit de Soennah van de Boodschapper van Allaah – sallallaahoe ‘alayhie wa sallam – die duiden op het nemen van voorzorgsmaatregelen bij epidemieën:
Zo zei de Profeet – sallallaahoe ‘alayhie wa sallam – in een hadieth die zowel in al-Bukhaari als in Muslim is overgeleverd:
“Breng de zieke niet in de buurt van de gezonde”
En zijn – sallallaahoe ‘alayhie wa sallam – uitspraak welke overgeleverd is in Sahih al-Bukhari:
“Vlucht weg van de leproos zoals je vlucht van een leeuw”
En zijn – sallallaahoe ‘alayhie wa sallam – uitspraak welke overgeleverd is in Sahih al-Bukhari en Muslim:
“Als jullie horen dat de pest in een land aanwezig is ga er dan niet binnen, en als het een land heeft bereikt waar jullie zelf in aanwezig zijn vertrek er dan niet uit”
Nadat de geleerden de bovenstaande bewijzen vernoemd hebben als onderbouwing gaat men over tot het verduidelijken van bepaalde zeer omvattende Islamitische stelregels in de Fiqh die welbekend zijn. Zoals de bekende stelregel “Laa Dharar wa laa Dhiraar” wat zoiets betekend als “Berokken geen schade aan jezelf en ook niet aan anderen”.
Dus gebaseerd op teksten uit de openbaring en op welbekende omvattende stelregels uit de Fiqh is men tot de conclusie gekomen om de moskeeën tijdelijk te sluiten en de vrijdaggebeden op te schorten tot een nader tijdstip. En heeft men tevens verduidelijkt dat de beloning voor het vrijdagsgebed en de verplichte gebeden in de moskee, in stand worden gehouden wanneer je behoorde tot de mensen die deze gebeden altijd bijwoonden maar dit nu niet kan doen door de huidige beperkingen. Dit gebaseerd op de hadieth van de Profeet – sallallaahoe ‘alayhie wa sallam :
“Als de dienaar ziek wordt of op reis is dan worden zijn beloningen opgeschreven voor de daden die hij gewoon was om te verrichten toen hij gezond was of niet op reis was”
M.a.w. de dienaar ontvangt nog steeds de beloningen voor de daden die hij gewoon was om te verrichten toen hij gezond was of niet op reis was, maar die hij niet kan verrichten omdat hij niet in staat is om ze te verrichten door omstandigheden.
Het bovenstaande zou voldoende moeten zijn voor de moslim en men zou de verantwoordelijke instanties in deze zaak moeten volgen. Men zou moeten vertrouwen op de geleerdheid van de leden van dit soort fatwa raden. Want het is duidelijk dat de geleerden in deze zaak zich baseren op zowel wereldse ontwikkelingen en wetenschappelijke feiten alsook op de Islamitische bronteksten die een uitweg bieden in dit soort epidemieën.
Lering trekken uit soortgelijke historische gebeurtenissen
Buiten deze fatwa om zijn er ook nog talloze gebeurtenissen geweest in de Islamitische geschiedenis die de noodzaak en correctheid van deze fataawa ondersteunen en ons de correctheid en logica ervan laten inzien. Ik zal hieronder een aantal situaties vernoemen waaruit wij als Oemmah lering kunnen trekken.
Zo wordt er vermeld door al-Imaam adh-Dhahabi in zijn ‘Tariekh al-Islaam’ deel 30, blz 25 dat er in de 5e eeuw van de Hijrah er een grote hongersnood was in al-Andalouse wat resulteerde in een epidemie waarbij adh-Dhahabi zei onder het hoofdstuk ‘Jaar van de grote hongersnood in al-Andalouse’ :
“En er was daarin een grote hongersnood in al-Andalouse en een epidemie. Grote groepen mensen stierven in Sevilla, zodanig zelfs dat de moskeeën gesloten bleven omdat er niemand meer was die nog het gebed erin verrichtte. En dit werd het Jaar van de Grote Hongersnood genoemd.”
In andere historische teksten werd er gesproken over dat de dodentallen zo snel opliepen dat men uiteindelijk de lijken ging begraven zonder te wassen en zonder ze te wikkelen in een kafn.
Ibn al-Hajr vermeld in zijn werk ‘Badhul al-Maa’oon fie Fadhli t-Taa’oon’ blz 328 dat de pest heerste in het jaar 749 in Damascus en dat de mensen zich gingen verzamelen op een plek om gezamenlijk smeekbede te verrichten en om Allaah te smeken voor bescherming en verwijdering van de pest. En vervolgens zegt Ibn al-Hajr dat door toedoen van het bijeenkomen met elkaar in groepen de pest juist erger werd en enorm begon te verspreiden en dat het minder ernstig was voordat men bij elkaar kwam voor de gezamenlijke du’aa!!
Nu zijn er sommigen op Social Media die bij dit soort teksten zeggen dat het geen bewijs zou zijn voor de beslissing om de moskeeën tijdelijk te sluiten en de vrijdaggebeden op te schorten?! Omdat er in die teksten nergens expliciet gesproken wordt over dat de moskeeën gesloten werden door de overheden in die tijd. Dit duidt eerlijk gezegd op een tekort aan begrip en op een vorm van koppigheid.
Koppigheid aangezien de Fataawaa van de verschillende raden van geleerden al voldoende zouden moeten zijn, die zijn namelijk niet uit de duim gezogen. En derhalve hebben we als gemeenschap geen behoefte aan individuen op Facebook en Twitter en Whatsapp die tegenstrijdige adviezen gaan geven of twijfels gaan zaaien over de beslissingen van overheden en verantwoordelijke organen.
En het duidt op een tekort aan begrip in het begrijpen van fataawaa en teksten, want dit soort historische teksten geven enkel nog meer duidelijkheid over de correctheid van de beslissing van deze fatwa raden. Aangezien het heel helder is dat men de beslissing heeft gebaseerd op de Qoer’aan en de Soennah en de gevestigde Fiqh stelregels, waarbij het belang van het beschermen van de levens en gezondheid van de mensen het uitgangspunt vormt voor de beslissing. Waarbij medische specialisten aantonen dat de hoofdoorzaak voor de snelle verspreiding van dit dodelijke virus terug te voeren is naar het bijeenkomen van mensen in groepen. En dat het inperken of stoppen van dit soort bijeenkomsten zal bijdragen aan het beschermen van mensenlevens. Het is dan vanzelfsprekend dat geleerden, in het kader van de algemene teksten in de openbaring over het beschermen van de levens van mensen en hun gezondheid, besloten hebben om tijdelijk de moskeeën te sluiten.
Wat willen deze twijfelzaaiers en criticasters op Social Media?
Want wat willen deze individuele criticasters dan? Dat de overheden gaan wachten op ernstige situaties zoals in al-Andalouse? Zoals beschreven door adh-Dhahabi in zijn ‘Tariekh al-Islaam’ waarbij het dodental zo erg op was gelopen dat er niemand meer overbleef om de moskeeën te vullen voor het gebed!? Of dat men tegen alle medische adviezen in toch bij elkaar blijft komen in groepen onder het mom van dat we in deze tijden juist de Huizen van Allaah nodig hebben, en we juist de gebeden nodig hebben?! Alsof de gebeden en de smeekbeden stoppen omdat de moskeeën tijdelijk gesloten worden? Terwijl het bijeenkomen voor gebed en du’a in deze specifieke gevallen juist kunnen leiden tot verspreiding van deze epidemie? Dit gegeven is gebaseerd op zowel huidige medische bevindingen en adviezen en tevens op eerdere historische gebeurtenissen zoals Ibn al-Hajr hierboven eerder verduidelijkt heeft bij de situatie in Damascus, waarbij de epidemie verergerde nadat de mensen waren samengekomen voor du’a!?
Dus deze criticasters zeggen dat ‘de moskeeën niet gesloten werden om zo de verspreiding van de epidemie te voorkomen, maar omdat er zoveel doden waren dat er niemand meer in die moskeeën bad’
Dit is werkelijk waar lachwekkend! Wat moeten de geleerden en overheden dan adviseren volgens hen? Moet er gewacht worden totdat de situatie zo erg is als in al-Andalouse? En dat men dan pas de moskeeën gaat sluiten? Moeten er gewacht worden totdat de ziekenhuizen vollopen en de druk niet meer aankunnen waardoor mensen sterven omdat er geen medische zorg geleverd kan worden? Moet er gewacht worden op situaties waarbij de doden niet langer gewassen kunnen worden en gewikkeld in een kafn?
Kortom, en om niet nog meer woorden te verspillen aan een kwestie die al reeds verduidelijk is door de mensen van kennis, wij als gemeenschap zouden voldoening moeten vinden in de beslissingen van diverse Fatwa raden met daarin talloze geleerden. In combinatie met de adviezen van medische specialisten. En wat betreft de verschillende historische teksten, waarin er gesproken wordt over voorgaande epidemieën en de ernstige gevolgen ervan, deze zouden juist als bron voor inspiratie moeten gelden. En er zou lering getrokken moeten worden uit deze gebeurtenissen, helemaal in een tijd waar de medische wetenschap zeer ver gevorderd is. Waarbij de kennis over verspreiding van virussen veel verder ontwikkeld is dan vroeger waardoor er beter geanticipeerd kan worden op uitgebroken epidemieën.
Tot slot wil ik afsluiten met een prachtige uitspraak van de grote Fiqh geleerde van onze generatie ash-Shaykh Mohammed ibn Saalih al-Uthaymin, welke nog meer inzicht geeft in de huidige situatie en de correctheid van de beslissing om voorlopig de moskeeën te sluiten. Want als de moskeeën gesloten mogen worden voor een bepaalde behoefte dan hoe meer zou dit gelden in een situatie van nood waarbij de levens en gezondheid van mensen op het spel staan!
Moge Allaah ons beschermen en ons standvastig maken in deze tijden van beproeving.
Aboe Hudayfa Musa ibn Yusuf
De Fatwa van de Raad van Grote geleerden in Saudi Arabie:
